System funkcjonowania klas integracyjnych
System funkcjonowania klas integracyjnych
Integracja to proces, którego celem jest uczestnictwo wszystkich dzieci i ich rodziców i nauczycieli w procesie edukacyjnym. Integracyjny system kształcenia i wychowania polega na maksymalnym włączeniu dzieci i młodzieży z odchyleniami od normy do szkół masowych, umożliwiając im w miarę możliwości - wzrastanie i naukę w gronie zdrowych rówieśników.
Zadania klasy integracyjnej.
- Nauczanie i wychowanie uczniów zdrowych i niepełnosprawnych w warunkach szkoły
- Integrowanie dzieci niepełnosprawnych i zdrowych w naturalnym środowisku rówieśniczym.
- Prowadzenie zajęć grupowych aktywnymi metodami opartymi na współpracy.
- Nauczanie wielopoziomowe w ramach wspólnego programu nauczania poprzez modyfikowanie go do potrzeb i możliwości konkretnego dziecka.
- Stymulowanie rozwoju dziecka niepełnosprawnego i przygotowanie go do pokonywania trudności w życiu społecznym.
- Nauczenie współodczuwania, tolerancji, otwartości na innych poprzez oddziaływanie na uczucia i wyobraźnię.
Zasady naboru dzieci do klas integracyjnych.
- Prawidłowy i przemyślany dobór dzieci, zarówno dzieci chorych i zdrowych ma stworzyć sprzyjające warunki do pracy, które przyniosą korzyści wszystkim dzieciom i satysfakcję nauczycielom.
- Zapisy dzieci niepełnosprawnych do klasy integracyjnej odbywają się w oparciu o specjalną opinię o poziomie rozwoju i potrzebach edukacyjnych dziecka. Uczeń posiada orzeczenie poradni psychologiczno-pedagogicznej o potrzebie kształcenia specjalnego.
- Decyzję o zapisaniu dziecka do klasy integracyjnej podejmują rodzice w porozumieniu z poradnią psychologiczno – pedagogiczną i szkołą.
- Mogą to być dzieci niedowidzące, niedosłyszące, upośledzone umysłowo w stopniu lekkim. Ze szczególną rozwagą należy przyjmować dzieci ze sprzężoną niepełnosprawnością, czy dzieci ze znacznymi zaburzeniami w zachowaniu. Dlatego, że dzieci chore nie tylko mają przebywać w klasie, ale mają uczestniczyć w miarę możliwości w pracy grupy.
- Klasa integracyjna powinna liczyć około 15-20 uczniów, w tym 3-5 niepełnosprawnych.
- W miarę możliwości w klasie integracyjnej powinny być dzieci o podobnych zaburzeniach.
- Rodzice dzieci zdrowych muszą wyrazić zgodę na uczęszczanie dziecka do klasy integracyjnej.
- Dzieci zdrowe do klas integracyjnych są przyjmowane na podstawie karty sześciolatka, którzy SA dobrze przygotowani do podjęcia nauki w szkole i są dojrzali emocjonalnie
- Rodzice maja możliwość przenieść dziecko zdrowe w ciągu roku szkolnego do innej klasy.
Zatrudnienie nauczycieli
- W klasie integracyjnej pracuje dwóch pedagogów: nauczyciel prowadzący i pedagog wspomagający, którzy jednocześnie prowadzą zajęcia ze wszystkimi dziećmi.
- Pedagog wspomagający posiada kwalifikacje ze specjalizacji pedagogiki specjalnej
- Nauczyciel prowadzący realizuje treści programowe, natomiast nauczyciel wspomagający dostosowuje je do możliwości niepełnosprawnego dziecka, jego tempa pracy, specjalnych potrzeb.
- Pedagog wspomagający wspiera nauczyciela prowadzącego w przygotowaniu zajęć i ich przeprowadzeniu, a przede wszystkim wspiera uczniów niepełnosprawnych w czasie zajęć.
- Aby nauczanie zaspokajało potrzeby wszystkich uczniów, działania nauczycieli muszą być zaplanowane wspólne a role obu pedagogów wymienne.
Organizacja zajęć w klasie integracyjnej.
Spotkania obu pedagogów pracujących w klasie integracyjnej służą opracowaniu:
- Planu pracy ( w tym planów terapeutycznych)
- Miesięcznych planów pracy
- Przygotowaniu zajęć i pomoc dydaktycznych
- Prowadzeniu dokumentacji (teczki ucznia)
- Ocenianiu postępów uczniów
- Opracowaniu testów i kwestionariuszy,
- Planowaniu współpracy z rodzicami i specjalistami,
- Opracowaniu indywidualnych programów terapeutycznych dla konkretnego ucznia,
- Planowaniu imprez klasowych i uroczystości
- Urządzeniu sali lekcyjnej
- Dominującą formą pracy w oddziale integracyjnym jest, więc praca indywidualna, dlatego każdy uczeń, także zdrowy osiąga w zakresie swoich możliwości maksymalne wyniki.
Współpraca z innymi specjalistami.
W klasie integracyjnej ważna jest współpraca ze specjalistami, którzy pomagają w określeniu specjalnych potrzeb ucznia, opracowaniu programu nauczania i oddziaływań terapeutycznych.
- Pedagog szkolny – utrzymuje stały kontakt z nauczycielami uczącymi, domem rodzinnym oraz Poradnią Psychologiczno – Pedagogiczną.
- Logopeda – diagnozuje i koryguje wady wymowy uczniów.
- Pedagog specjalny – prowadzi indywidualne zajęcia rewalidacyjne z uczniami niepełnosprawnymi.
- Psycholog
- Nauczyciele w razie potrzeby utrzymują kontakt z lekarzami opiekującymi się danym dzieckiem niepełnosprawnym.
- Wszystkie osoby pracujące na rzecz dzieci niepełnosprawnych tworzą w szkole tzw. zespół do spraw integracji. Spotkania całego zespołu służą planowaniu i doskonaleniu pracy na rzecz integracji.
- Spotkania zespołu ds. integracji powinny odbywać się trzy razy w semestrze.
Urządzenie sali lekcyjnej.
Szkoła, która przyjmuje uczniów niepełnosprawnych, dostosowuje swoją bazę dydaktyczną do potrzeb uczniów. Organizacja przestrzenna samej sali lekcyjnej jest inna niż w klasie tradycyjnej.
W klasie istnieją różne kąciki:
- Kącik pracy indywidualnej, gdzie nauczyciel wspomagający może pracować z dzieckiem innymi metodami, nie zakłócając pracy innym dzieciom.
- Kącik relaksu z wykładziną. Jest to miejsce, gdzie dziecko może odreagować napięcie emocjonalne.
- Kącik czystości z umywalką
- Wyposażenie w pomoce dydaktyczne będzie zależało od możliwości finansowych, ale przede wszystkim od potrzeb indywidualnych niepełnosprawnego dziecka.
- W klasie są segregatory dla każdego ucznia, w których znajdują się: dokumentacja, wyniki badań, kontakty ze specjalistami, ankiety, arkusze obserwacji postępów w nauce i zachowaniu.
- W teczkach znajdują się wszystkie prace dzieci.
Współpraca z rodzicami.
Współpraca z rodzicami ma na celu usprawnienie funkcjonowania rodziny oraz włączenie rodziców w proces dydaktyczno – wychowawczy szkoły. Najważniejsze zadania współpracy z rodzicami to:
- Odpowiednia informacja i pomoc w uzyskaniu specjalistycznego wsparcia
- Przekazanie odpowiedniej wiedzy na temat idei integracji –pogadanki, referaty.
- Zapoznanie rodziców z metodami i formami pracy z dzieckiem
- Rzetelna informacja dotycząca indywidualizacji nauczania dziecka
- Wspólne wypełnianie ankiet i kwestionariuszy.
- Włączenie rodziców w organizowanie imprez i uroczystości klasowych i szkolnych.
- Pomoc w organizowaniu wycieczek.
- Pomoc w urządzaniu sali lekcyjnej.
Skuteczna integracja.
Skuteczna integracja nie jest możliwa bez stwarzania odpowiednich warunków. Jeśli chodzi o przygotowanie systemu kształcenia do potrzeb integracji to przede wszystkim trzeba zadbać o:
- Szkoła i pomieszczenie klasowe są przystosowane do podjęcia nauki przez dzieci niepełnosprawne
- Wyposażenie klasy w miarę możliwości eliminuje skutki niepełnosprawności uczniów tak dalece, jak to możliwe Wyposażenie szkoły, nauczycieli w odpowiednie pomoce naukowe niezbędne w nauczaniu dzieci niepełnosprawnych
- Nauczyciele są przygotowani do pracy w takiej klasie;
- Zasadniczym warunkiem jest zaakceptowanie ucznia ze specjalnymi potrzebami przez kolegów z klasy i ściśle z tym powiązane odpowiednie, wcześniejsze przygotowanie uczniów do tego typu sytuacji;
- Należy chronić dziecko niepełnosprawne przed atakami kolegów, jak i przed izolowaniem go w klasie; niedopuszczalne jest, by zachowania innych uczniów były pełne litości, by traktowali niepełnosprawnego jak „klasową osobliwość”